Poszczególne gatunki odpowiadają za różne objawy chorobowe

Poszczególne gatunki odpowiadają za różne objawy chorobowe.

Borrelia burgdorferi sensu stricto jest przyczyną stawowych postaci boreliozy,

B. garinii wpływa na układ nerwowy

B. afzelii powoduje przewlekłe stany zapalne skóry, w tym zanikowe zapalenie skóry kończyn.

Z kolei wszystkie wymienione gatunki mogą być przyczyną rumienia wędrującego [38].

---------------------------------------------------------------------------
Borrelia burgdorferi sensu lato jest gatunkiem zbiorowym, do którego należy co najmniej dwadzieścia różnych genogatunków, np.:

Borrelia burgdorferi sensu stricto,
Borrelia garinii,
Borrelia afzelii,
Borrelia valaisiana,
Borrelia andresoni,
Borrelia japonica.
Ich podgatunki liczymy już w setkach.

Według literatury trzy pierwsze gatunki genomowe (Borrelia burgdorferi s. stricto, B. afzelii i B. garinii) uważane są za główne gatunki patogenne w Europie.

 

Badania przeprowadzone w Czechach wskazują na możliwość przenoszenia boreliozy z Lyme również przez Borrelia spielmanii i Borrelia bissettii41. W ostatnich latach pojawiły się przypuszczenia, że poszczególne chorobotwórcze genogatunki Borrelia mogą determinować różne

objawy chorobowe boreliozy. Borrelia burgdorferi s. stricto może powodować zmiany w układzie stawowym, Borrelia garinii ma powinowactwo do centralnego i obwodowego układu nerwowego, natomiast Borrelia afzelii jest przyczyną objawów dermatologicznych. Przyszłe badania naukowe mogą wykazać,jakie różnice kliniczne powodują liczne podgatunki Borrelii, których mogą być setki. Na obecnym etapie laboratoria nie diagnozują podgatunków (odmian).

W Ameryce w zasadzie występuje tylko jeden gatunek bakterii powodującej boreliozę — Borrelia burgdorferi sensu stricto, zaś w Europie (i w Polsce jak należy domniemywać) występują przynajmniej trzy gatunki tej bakterii:

Borrelia garinii (najczęstsza), Borrelia afzelii oraz w niewielkiej ilości Borrelia burgdorferi (ta sama co na kontynencie amerykańskim)42.

Stwarza to dodatkowe trudności diagnostyczne, gdyż owe bakterie różnią się między sobą antygenowo i w zasadzie powinno się robić na nie trzy odrębne testy.

 

Ostatnio na szczęście większość laboratoriów uwzględnia fakt różnorodności gatunkowej i w testach diagnostycznych używa mieszanego antygenu uzyskanego z wszystkich trzech popularnych gatunków Borrelii.

Przyszłe badania naukowe mogą ujawnić istnienie także innych gatunków Borrelii o znaczeniu epidemiologicznym.

---------------------------------------------------------------------------

Borrelia burgdorferi może pozostawać w utajonej postaci kulistej przez długi okres latencji, kiedy nie obserwuje się w zakażonym organizmie żywiciela objawów chorobowych.

W postaci sferycznej bakterie Borrelia pozbawione są ściany komórkowej i tym można tłumaczyć niewielką skuteczność terapii niektórymi antybiotykami, które hamują syntezę tej ściany. Część krętków może z powrotem przechodzić w ruchliwe formy spiralne, co można zaobserwować w czasie nawrotów i zaostrzenia objawów chorobowych.

Krętki Borrelia mogą wytwarzać formy „blebs” – drobne pęcherzyki zawierające głównie lipoproteiny OspA, OspB, OspC, które są silnymi induktorami reakcji zapalnych.

Obecność tych pęcherzyków pozakomórkowo z czynnymi biologicznie lipopeptydami w zajętych tkankach może przyczyniać się do utrzymywania się stanu zapalnego nawet wtedy, kiedy nieobecne są formy bakterii zdolne do namnażania.

Inną charakterystyczną cechą krętków Borrelia burgdorferi jest ich długotrwały proces namnażania się (powielania), z czym wiąże się konieczność terapii antybiotykowej trwającej do 4 tygodni [10,11].

Atakując komórkę układu odpornościowego gospodarza, Borrelia burgdorferi powoduje zniszczenie jej ściany komórkowej i otacza się jej błoną komórkową,dzięki czemu bakteria nie jest rozpoznawana przez układ immunologiczny kręgowca.

W różnych stadiach boreliozy w krętku Borrelia burgdorferi może pojawiać się lub zanikać wiele antygenów, co wynika z uruchamiania unikalnych patomechanizmów tej bakterii. Heterogenność, zmienność antygenowa Borrelia burgdorferi, a także zanikanie wielu antygenów w różnych stadiach choroby i różnych stanach fizjologicznych krętków stanowią o ich zjadliwości.

Są też przyczyną unikania odpowiedzi immunologicznej, co powoduje brak skutecznej obrony immunologicznej. Wszystkie te mechanizmy sprawiają, że krętki Borrelia burgdorferi są bardzo trudnym przeciwnikiem dla ludzkiego układu odpornościowego.

Możliwość przebywania żywych bakterii Borrelia wewnątrz komórek i w miejscach niedostępnych dla komórek układu immunologicznego (komórki śródbłonka i fibroblasty, ośrodkowy układ nerwowy, aparat ruchu i inne) wiąże się z niebezpieczeństwem wznowy choroby po wydostaniu się krętków z tych miejsc.

W takich sytuacjach w późnym okresie choroby może niekiedy dojść do produkcji przeciwciał typowych dla wczesnych stadiów choroby [39].

 

Spis treści

Wstęp ................................................................................................5

Ewa Cisak

1. Biologia i występowanie kleszczy ................................................7

Jacek Zwoliński

2. Historia boreliozy z Lyme ...........................................................15

Jolanta Chmielewska-Badora

3. Sytuacja epidemiologiczna boreliozy w Polsce i Europie ..........17

Ewa Cisak

4. Borelioza w wybranych grupach ryzyka zawodowego ...............19

Ewa Cisak

5. Czynnik etiologiczny boreliozy ...................................................21

Jolanta Chmielewska-Badora

6. Diagnostyka laboratoryjna boreliozy ...........................................25

Ewa Cisak

6.1. Bezpośrednie metody diagnostyczne ........................................25

6.2. Pośrednie metody diagnostyczne ..............................................27

6.3. Trudności diagnostyczne ...........................................................29

7. Kliniczne i terapeutyczne aspekty boreliozy ................................31

Jacek Zwoliński

7.1. Objawy kliniczne boreliozy .......................................................31

7.2. Leczenie boreliozy .....................................................................33

 

 

http://medycynapracy-portal.pl/prawo/wydawnictwa/poradnik_borelioza_dla_lekarzy.pdf.